Sivas
Sivas’ta 3 bin 800 yıllık Hitit şehri Kayalıpınar’da, Hititler’in en önemli tapınaklarından birine ulaşılması için arkeolojik kazı çalışması yürütülecek.
Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Çiğdem Maner başkanlığında Yıldızeli ilçesi Kayalıpınar köyünde yürütülecek kazı çalışmaları için ön hazırlıklar tamamlandı.
Maner, AA muhabirine, Kayalıpınar’ın eski Asur ve Hitit çivi yazılı metinlerinde “Samuha” olarak geçtiğini söyledi.
Kayalıpınar’ın, Hattuşaş’tan sonra bir dönem Hititlere başkentlik yaptığını belirten Maner, “Hitit ralı 2. Tuthaliya döneminde Kilikya bölgesinden gecenin tanrıçası kültünü, Samuha’ya yani Kayalıpınar’a getiriliyor ve onun için tapınak yaptırılıyor. Bu tapınak ve kült daha sonra 2. Murşili döneminde de tekrar yenileniyor ve tanrıça Şauşka-İştar için tapınak inşa ediliyor. 3. Hattusili ise Şauşka’yı kendi tanrıçası olarak ilan etmiş, oğlu 4. Tuthalija ve sonrasında gelen krallar bu kültü devam ettirmiş.” dedi.
“Hitit dünyası için bu çok önemli”
Kayalıpınar’ın sadece tapınaktan ibaret olmadığını vurgulayan Maner, şunları kaydetti:
“Burada çok sayıda anıtsal ve idari bina var. O yapılar bize hem Eski Asur hem de Hitit dönemindeki önemini gösteriyor. Dolayısıyla bir ziyaretçinin burada görebileceği çok şey var. Kayalıpınar 2005-2019 arası Marburg Phillips Üniversitesinden Dr. Vuslat Karpe ve Prof. Andreas Müller-Karpe tarafından kazıldı, şu ana kadar çıkartılan yapılar o dönemden çıkartılan yapılar. Yeni açılacak alanların dışında bu yapılarda da çalışmalar sürecek. Ayrıca yeni mevkilerde de kazılar olacak. Hitit dünyası için bu çok önemli olacak. Burada hem kalıntılar hem buluntular var. Çivi yazılı tabletlerin de çıkma olasılığı yüksek, bunlar bize asıl tarihi ilişkileri ve yazışmaları anlatıyor. Bunların sayesinde Hitit medeniyetinin edebiyatı, dini, siyasi yapısı, Hitit dönemindeki Sivas bölgesi ve Hititlerin diğer medeniyetlerle yaptıkları yazışmalar da aydınlatılacaktır.”
“Tapınağın 14 odalı olduğundan bahsediliyor”
Bölgedeki tapınağın bahsinin metinlerde geçtiğini aktaran Maner, “14 oda olarak bahsediliyor. Şu an neyle karşılaşacağımızı bilemiyoruz. Hem Hattuşaş’ta hem Kuşaklı Sarissa’da hem de diğer Hitit kentlerinde olsun, tapınaklar kazıldı. Tek tük eserler, tabletler çıkabiliyor ama burada şehir yakılmış, dolayısıyla ne bulacağımızı bilemiyoruz. En güzeli ne olabilir, tanrıçanın heykeli, kült objeleri ve ayinleri aktaran çivi yazılı tabletler. Metinlerde heykel, kült obje ve giysilerinden bahsediliyor.” ifadelerini kullandı.
Hitit döneminde tapınağın nasıl kullanıldığı ve ne tür bilgiler verdiği konularını araştıracaklarını dile getiren Maner, “Sadece kazıp eser çıkartmak değil, diğer tapınaklarla da karşılaştırarak, değişik analizler yapıp buranın önemini ortaya çıkartacağız. Bunun Sivas bölgesi için çok önemli olduğunu düşünüyorum. Yapılan arkeolojik çalışmalar ve Hitit metinleri bize aslında bu bölgenin çok önemli olduğunu söylüyor. Çok sayıda Hitit yerleşimi var. Burada yüzey araştırmaları yapıldı. Bu yerleşmeler Hitit medeniyetinin büyük olasılıkla Sivas bölgesinde oluştuğunu ve buradan yayıldığını göstermektedir. Dolayısıyla Sivas bölgesinde daha çok bütüncül araştırma gerekiyor. Kayalıpınar’ı ortaya çıkartıp öteki değerleri de ziyaretçiye açmak gerekir. Bunun için çok ciddi koruma, öğrenci ve öğretmenlere yönelik bilgilendirici çalışmalar gerekiyor.” dedi.
Kaynak: AA
