Sanatsal yaratıcılıkla duygusal durumun bir şekilde ilişkili olduğu fikri, Aristoteles zamanına kadar gider. Bununla birlikte, bir sanatçının sefaletinin (veya mutluluğunun) derecesini ölçmek son derece zordur ve o sanatçı ölürse daha da zordur. Ünlü sanatçıların yazışmalarının duygusal içeriğini çıkararak mutluluk ya da sefalet derecelerini ölçmeye çalıştık.
Araştırmam, yaratıcı bireylerin yaşamları boyunca duygusal refah kalıplarını ortaya çıkardı. Bestecilerin coğrafi olarak kümelenmesinin yaratıcılıklarını nasıl etkilediğine dair bir dizi araştırma projesi sırasında , 18. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar Viyana, Paris ve Londra gibi yerlerde çalışan bestecilerin büyük üretkenlik kazanımları olduğunu buldum. Aynı zamanda, bu şehirlerde bestecilerin şaşırtıcı bir şekilde sık sık mutsuz veya rahatsız oldukları ortaya çıktı ve şu soruyu sorduk: Duygusal faktörler yaratıcılığı nasıl etkiler?
Bu soruyu cevaplamak için, hayatı boyunca 500’den fazla mektup yazan dünyanın en ünlü bestecilerinden Ludwig van Beethoven’in mektuplarına baktım. Dilbilimsel analiz yazılımını kullanarak Beethoven’ın mektuplarının duygusal içeriğinin dehasına ve üretkenliğine dair ipuçları taşıdığını ortaya çıkarabildim. Mektubun üzerine dökmek ve her harfle dikkatlice tarih atmak için kod oluşturmak için aylar harcadım.
Beethoven’ın hayatı boyunca sağlığı
Aşağıdaki grafikler Beethoven’in yaşamı boyunca olumlu duygularını (sol panel) ve olumsuz duygularını (sağ panel) göstermektedir. Beethoven’ın olumlu ve olumsuz duygularının yükselişi ve düşüşü, hayatı boyunca meydana gelen olayları yansıtır. Örneğin, Beethoven’ın gençlik yıllarının sonlarında olumsuz duygulardaki bir artış, ailesinin kötüleşen mali durumuna karşılık gelir. Sonuç olarak Beethoven, babasının “ olağanüstü bir tiksinti ” duyduğu bazı öğretim görevlerini üstlenerek ailesine destek olmak zorunda kaldı.
Ancak Beethoven’in kaderi kısa sürede iyileşti. 1792’de Viyana’ya taşındı ve işine artan bir şekilde prestijli komisyonlar kazandıran yüksek talep gördü. Bestecinin olumlu duyguları bu dönemde zirveye çıktı ve olumsuz ruh hali sürekli bir düşüş içine girdi.
1800’lü yılların başında, sağır olmaya başladığını keşfettiği için bestecinin hayatı sonsuza dek değişti. Buna bağlı olarak, olumsuz duygularda geçici bir artış oldu ve hayatının sonraki 15 yılı boyunca çok düşük ama istikrarlı bir şekilde olumlu duyguları hep oldu.
1809’da Beethoven, Viyana’da aldığı cömert bir bağış sayesinde finansal istikrarı güvence altına alındığından moralinde geçici bir yükselme yaşadı. Ancak iyi ruh hali uzun sürmedi.
1815’te Beethoven’ın erkek kardeşi uzun bir hastalıktan sonra öldü. Sonuç olarak, besteci, dokuz yaşındaki yeğeni Karl’ın koruyucusu oldu. Bu Beethoven’ı kırık bir adam olarak bıraktı. Olumlu duyguları hayatının en alt noktasına ulaşırken, olumsuz duygular 1827’deki ölümüne kadar giderek artmaya devam etti.
Beethoven’ın yaşam süresine bakıldığında, bestecinin duygusal gelişimi özellikle birçok karanlık ve hüzünlü anla işaretlenir. Bu, ünlü sanatçılar için alışılmadık bir durum değil, ancak Beethoven’in biyografisinde zorlukların yoğunluğu özellikle çarpıcı.
Hayatı sefaletle dolu olsa da, Beethoven olumsuz duygularını başarılı bir şekilde müzikal çıkışına yönlendirmiş görünüyor. Bulduğum şey, önemli bestelerin sayısıyla ölçülen yaratıcılığın, olumsuz ruh haliyle önemli ölçüde arttığıdır.
Örneğin, ailede bir ölüm gibi beklenmedik bir olayın neden olduğu olumsuz duygulardaki % 9,3’lük bir artış, yaratıcılıkta buna karşılık gelen bir artışa ve ertesi yıl önemli işlerin % 6,3’ünün ek olarak yaratılmasına neden oldu.
Son olarak, sonuçları yönlendiren belirli bir olumsuz duygu türü olup olmadığını sorabilirsiniz. Bu nedenle, olumsuz duygu endeksini kaygı, öfke ve üzüntü olarak ikiye ayırdım ve üzüntünün özellikle yaratıcılığa yardımcı olduğunu buldum. Depresyon, üzüntü ile güçlü bir şekilde ilişkili olduğundan, bu sonuç , psikologların depresyonun yaratıcılığın artmasına neden olabileceği yönündeki önceki iddialarına çok yakındır .
Bu, olumsuz duyguların yaratıcı kişinin üzerine çizebileceği verimli materyali nasıl sağlayabileceğine dair önemli bir kavrayış oluşturur – antik çağlardan beri birçok kişiyi büyüleyen bir ilişki . Ama daha da önemlisi Beethoven’ın 250. doğum yıldönümünde bu sonuçlar, bestecinin karşılaştığı tüm zorlukların, üretken çıktılarını belirlediğini ve ona ölümsüz, unutulmaz bir ün kazandırdığını gösteriyor. Bu yüzden, mektuplarında yazdığı gibi: “Elveda ve Beethoven’ını unutma.”
Professor of the Economic History of the Arts, University of Southern Denmark
