250 dönümlük alanda oda mezar, kaya mezar, kutsal alan, tiyatro, Kybela anıtı ve anıt mezar yapısı bulunan Thera Antik Kenti’nde, Muğla Müze Müdürlüğü başkanlığında, Muğla Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) desteği ve Ula Belediyesinin sponsorluğunda Doç. Dr. Abdülkadir Baran ve ekibi tarafından kazı çalışmaları başladı.
Öncelik tiyatro ve tapınak yapılarında
2011 yılında yine Doç. Dr. Abdülkadir Baran tarafından Thera Antik Kenti’nde yüzey temizliği yapılmış, fakat kazı çalışmaları yapılmamıştı. Vali Orhan Tavlı ve Ula Belediye Başkanı Özay Türkler’in girişimleri ile Karia kültürünü en iyi yansıtan Thera Antik Kenti’nde ilk defa kazı çalışması yapılmaya başlandı. Milattan Önce 4’üncü Yüzyıl’da inşa edilmiş olduğu düşünülen antik kentte öncelikli olarak tiyatro gün yüzüne çıkarılacak. Tiyatro ile birlikte antik tiyatroya yakın bölümde yer alan tapınak yapısı kazı ekibi tarafından öncelikli çalışma alanı olarak belirlendi.
Anadolu yerlisinin izleri var
Anadolu’nun yerlisi olduğu düşünülen antik Karia halkının kültürünü en iyi yansıtan antik kentlerden biri olan, Ortaçağ başlarında kısmen yerleşim görmüş olmakla birlikte antik dokunun büyük oranda korunmuş olduğu Thera Antik Kenti’nin korunarak gelecek dönemlere aktarılmasına katkı sağlaması bekleniyor.
Ula ve Menteşe ilçeleri sınırında
Ula ilçe Merkezine 5 kilometre, Muğla merkez ilçe Menteşe’ye ise 12 kilometre uzaklıkta yer alan antik kent, Ula, Gülağzı, Akkaya, Doğanköy, Yerkesik, Yenice ve Kızılağaç düzlüklerini kapsayan oldukça geniş bir araziye sahip. 250 dönümden büyük bir alana yayılan kent merkezi ise Okkataş olarak bilinen kayalık tepenin güney yamacında yer alıyor.
Kaçak kazıcılar Tiyatroyu dinamit ile patlattı
Akropoliste anıt ve olası tapınak yapıları bulunan antik kentte sur duvarı bölümleri, çok sayıda mekan kalıntısı, tapınaklar, tiyatro, agora ve çok sayıda mezar anıtı kaçak kazıcıların faaliyetleri sonrasında görülebilir hale gelmiş durumda. Geçen yıl Pandemi döneminde Thera Antik Kenti’nin tiyatrosu kaçak kazıcılar tarafından dinamit ile patlatılmış ve Jandarma ekipleri tarafından yakalanmıştı.
Büyük İskender’e karşı gelen kent
Büyük İskender’in Karia seferi sırasında karşı gelen kentler arasında sayılan Thera Antik Kenti, sonraki dönemlerde bazen Rodos etkisi altında, bazen de bağımsız bir polis olarak tanımlanmaktadır. Antik kentin ismi konusunda farklı tartışmalar yapılmış olmakla birlikte Thera olarak tanımlanması 2000’li yıllarda Fransız bilim adamlarınca yapılmıştır. Daha sonra bölgede yüzey araştırmaları gerçekleştiren Doç. Dr. Abdulkadir Baran tarafından da kentin Thera olarak tanımlanabileceği görüşü desteklenmiştir.
“Antik Karia kültürünü en iyi yansıtan kent”
Thera Antik Kenti kazı çalışmaları hakkında bilgi veren Ula Belediye Başkanı Özay Türkler, “Antik Karia kültürünü aslında tam anlamıyla yansıtan çok güzel bir bölgemiz. Bugüne kadar birkaç defa çalışılmaya başlanan bir yer. Ancak sonucu getirilememiş bir yer. Bugünlerde Sayın Valimiz Orhan Tavlı’nın desteği ve Müze Müdürlüğümüzün desteği ve katkıları ile Belediyemizin sponsorluğunda artık bu kazının daha anlaşılabilir bir şekilde yapılması çalışmalara başladık. Kazımızı Abdülkadir hocamız ve ekibi ile birlikte yürütmekteyiz. Thera atik kentinden bahsedersek, içerisinde tapınakların, mezarların, tiyatronun olduğu çok güzel bir yerleşim alanı. Biz ilk başta tiyatro alanını ortaya çıkarmayı planlıyoruz. Burada güzel bir proje alanını da dahil etmek istiyoruz. Bu projede bizim Çiçekli alanında bulunan kalemiz, İncir’de bulunan Yılanlı mezarımız, İdyma kalemiz ve Thera Antik Kenti’nin beraber oluşturduğu bir kültür rotası yapmak istiyoruz. Dolayısı ile kültür rotasında bunları beraber birleştirebilirsek yürüyüş yolları, kültür rotasına istinaden de turistlerin yararlanabileceği, özellikle yerli turistlerin yararlanabileceği mekanlar oluşturmak istiyoruz. Dolayısı ile çevremize büyük katkılar sunacağına inandığımız projenin ana taşlarından birisi Thera Antik Kenti. Burada Kadir hocamızın da yoğun bir desteğini görmekteyiz. Bilgili ve tecrübeli bir hocamız. Özellikle burada Sayın Valimiz Orhan Tavlı’nın desteklerini çok önemli buluyoruz. Kendisine şükranlarımızı sunuyoruz. Bu proje Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı tarağından desteklenmekte. Thera Antik Kenti bizim için çok önemli bir proje” dedi.
Bekir Tosun
Kaynak: IHA
