Japonya’yı düşündüğünüzde aklınıza ne tür görüntüler geliyor? Cevaplar genellikle ileri teknolojileri, kırmızı tapınak kapılarını, anime ve suşi, ramen gibi harika yemekleri içerir. Ayrıca sık sık, sakura kiraz çiçeği ile yumuşak bir pembe renkte bir manzara gelir gözlerimizin önüne.
Her bahar, kiraz çiçekleri kısa ve güzel bir an için Japonya’yı renklerle süslüyor. Japon haber kanallarının çoğunun çiçek açmayı kapsadığı bu hevesle beklenen yıllık fenomenin kısa süreli doğası budur. Japonya Meteoroloji Ajansı, güneyden başlayıp Japonya’nın kuzeyine yayılan çiçeklenmeyi takip eden bir tam çiçek tahmini yayınlıyor. Bu şekilde kimse bu güzellikleri kaçırmıyor.
Kiraz çiçeğinin tam çiçek açması Mart sonundan Nisan’a kadar gerçekleşiyor. Japonya’da mezuniyet ve okullara giriş törenleri de dahil olmak üzere birçok değişikliğin olduğu bir mevsimdir, bu yüzden kutlamak için birçok neden vardır. Bu zamanda insanlar kiraz çiçeğinin çiçek açıp düşmesiyle baharın kısalığını ve güzelliğini takdir etmek için zaman ayırıyor.
İnsanlar çiçek açmanın kendi bölgelerinde ne zaman olacağını öğrendikten sonra, Hanami için piknik partileri (çiçek izleme) düzenlemeye başlar. Bu çok eski bir gelenektir. Hanami için pirinç topları ve kızarmış tavuk içeren bir bento kutusunda piknik veya kamp ocağında pişirilmiş beyaz turp, kızarmış soya peyniri, balık kekleri ve yumurtalı bir güveç hazırlanabilir. İnsanlar bunları genellikle kutu bira veya sake (Japon pirinç şarabı) ile içiyorlar.
Sokakların pembeye büründüğü, beton yığınlarının bile bu doğa olayının gölgesinde kaldığı sakura dönemi, Japonya için büyük bir öneme sahip öyle ki sakura, hayatın mucizesi olarak kutsal kabul ediliyor. Binlerce turistin de sadece sakura manzaralarına şahit olabilmek için Japonya seyahatini mart sonuna ve nisan ayına planlıyor.
Japoncada somei-yoshino olarak adlandırılan sakura, Japonya’nın milli çiçeği olarak kabul ediliyor. Sakura, çok yavaş çiçek açıp kısa sürede çiçeklerini dökmesi sebebiyle hayatın kırılganlığını ve güzelliğini bazen de acısız ölümü temsil ediyor.
Japonya’ya özel bir ağaç olan sakura ağacının ya da tohumunun ülke dışına çıkarılması yasaktır. Bu nedenle bugüne kadar sadece 9 ülkeye çeşitli sebeplerle hediye olarak gönderilmiş ve Türkiye’de bu ülkelerden biridir. 1890 yılında Ertuğrul Fırkateyni’nin Japonya’dan dostluk ziyaretinden dönerken fırtınaya yakalanarak 600 denizcinin şehit olması anısına 2005 yılında İstanbul Kozyatağı’na sakura fidanları dikilmiştir.
Çiçekleri yıl içerisinde yavaş yavaş açan fakat çabuk dökülen sakura, baharı müjdeleyerek hayatın başlangıcını ve aynı zamanda sonu yani ölümü simgeler. Sakura çiçekleri, renklerinden ve canlılığından hiçbir şey kaybetmeden solmadan dökülürler bu da Japonlara göre yaşam ile ölümün birlikteliğini ve ayrılmazlığını gösterir.
Bazı kaynaklara göre ise Japonya’nın bu geleneği aslında Çin’in erik ağaçlarıyla baharı müjdelemesinin farklı bir versiyonu olarak biliniyor. Çin, baharın müjdeleyicisi olarak erik ağaçlarının çiçek açmasını kabul ederken Japonya, erik ağaçlarının henüz havalar soğukken çiçek açtığını düşünerek sakurayı kendilerine yol gösterici kabul ediyorlar.
Yüzyıllardır devam eden sakuraya olan bu özel ilgi, Japon halkında eğitimden ekonomiye, evlilikten işe girmeye kadar her alanda merkez olarak kabul ediliyor. İnsanlar yeni karar alacakları zaman şans getirmesi ve bahar gibi güzel gelmesi için planlarını sakura açma mevsimine göre ayarlıyorlar. Akademik yıl da bu dönemde başlıyor. Bu yüzden Japonya’da meteorolojinin hava tahminleri yapmak dışında sakura açma zamanını tahmin etmek gibi bir görevi daha var. Meteorolojide işler ters gider sakura zamanı doğru tahmin edilmezse ülke için kötü düşünceler hemen akıllara geliyor.
Sakura Festivali ya da Japonca Sakura Zensen, sakura açma zamanı yani mart sonu ve nisan başlarında ülkenin dört bir yanında coşkuyla kutlanıyor. Çiçek izleme partisi olarak adlandırılan festival günlerinde Japonlar, aileleri ve sevdikleriyle sakura altında piknik yaparak baharı getiren pembe çiçeklerin tatlı görüntüsüne kendilerini bırakıyorlar. Festival yalnızca park ve bahçelerde değil görkemli Japon tapınaklarında da kutlanıyor. Japonya, sakura festivaline o kadar büyük bir önem veriyor ki sakura döneminde tematik ürünler, yiyecekler sınırlı olarak satışa çıkarılıyor. Kiraz çiçeği figürlü dekorasyon ürünlerinden kıyafetleri, kiraz çiçekli içeceklerden tatlılara tüm ülke şeker pembesine bürünüyor.
Japonya’ya gitme imkanınız, fırsatınız yoksa ve kiraz ağaçlarını yakında görmek istiyorsanız İstanbul Sarıyer sizlere Japonya’ya gitmiş hissini verecek. Sarıyer Baltalimanı’da bulunan Japon Bahçesi her bahar pembe sakuralarını açarak İstanbullulara baharı müjdeliyor. Bahçede mini bir tur yaparak Japon bahçe sanatının zarafetine de şahitlik edebilirsiniz.