Theodosius Limanı Arkeolojik Alanı Mimari Proje Yarışması adı ile anılan yarışma, İstanbul İli, Fatih ilçesi, Yalı Mahallesi sınırları içinde 818-819-992 ve 1119 adalar, etkileşim alanları ve çevresini kapsıyor. Yarışmanın konusu ise bu alanda yer alması planlanan Ziyaretçi Merkezi’nin Theodosius Limanı Arkeolojik Alanı bağlamında tasarlanması hakkında.
İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı Mahir Polat, İstanbul’a yakışır bir arkeopark için harekete geçtiklerini ve birbirinden farklı düşüncelerin proje olarak sunulacağını belirtiyor.
Proje tasarım yarışması, geçmişten bugüne dek gelen yaşam katmanlarını birbirleri ile ilişkilendirmeyi, yarattığı farkındalıkla bilgiyi paylaşılır hale getirmeyi, anıt kıymetini kavratmayı, anlatmayı ve bunun kolektif şekilde hatırlanmasına aracı olmayı hedefliyor.
Marmaray projesi kapsamında Yenikapı’da gerçekleştirilen kazılar İstanbul’un binlerce yıllık tarihi hakkında bizlere pek çok ipucu veriyor.
Kazı çalışmaları İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından yürütülmüş ve bu sırada İstanbul’un ilk ev sahiplerine ait olan 8 bin yıllık ayak izleri, 5. ve 11. yüzyıllar arasına ait olan birçok Bizans gemi batığı bulunmuştu. Çalışmalar, bu gemilerin Bizans’ın Theodosius Limanı’nda demirlemişlerdi.
Theodosius Limanı, İstanbul’un dünyaya açılan kapısı olarak işlev görüyordu. Doğal bir liman olan Theodosius, Karadeniz ve Akdeniz’den gemilerin ticari yolculukları ile hem ekonomik hem de kültürel ilişkiler sağlıyordu.
Marmaray kazılarından önce Bizans gemileri hakkında bilinenler şu ana göre hayli sınırlıydı. Çünkü bu veriler yalnızca Akdeniz’deki birkaç açık deniz gemisi sayesinde elde edilmişti. Yenikapı’daki çalışmalar ise Konstantinopolis menşeili sandal, balıkçı tekneleri, hizmet gemileri, donanma gemileri gibi çeşitli deniz araçlarını ortaya çıkarttı.
Theodosius Limanı Uzun Zamandır Arkeopark Olmayı Bekliyor
Aslında bahsi geçen kazılarda ortaya çıkartılan eserlerin sergilenmesi için daha önce bir yarışma düzenlenmiş, hatta birinci bile seçilmişti. Ancak 2015 yılındaki bu etkinlikten beri müzenin hazırlanmasına dair bir adım atılmamıştı.
İBB, şimdi yeni bir mimari tasarım yarışması ile Theodosius Limanı için gerekli adımları atıyor. Yarışmanın son teslim tarihi 26 Ekim 2020 olarak duyuruldu. Kazanan tasarım projesinin 2021 yılında hayata geçirilmesi planlanıyor.
