Kızıl Gezegen’in çorak toprakları Dünya’nın en kuru yerlerinden bin kat daha kuru. Ancak yeni bir araştırmaya göre, kurak yüzeyin altında bir gün insanların erişebileceği bol miktarda buz var.
NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı desteğiyle yürütülen araştırma, Mars’ın orta enlemlerinde yer alan Arcadia Planitia isimli düz ovanın buzullara ve buzul aktivitesine dair belirtiler gösterdiğini ortaya koydu.
Araştırmacılara göre, Arcadia Planitia’da görülen tuhaf kavisli yapılar, Antarktika’daki buz akıntılarına benziyor.
Arcadia Planitia gibi ovalar, uzay araçlarının Mars’ta inebileceği uygun bölgeler olarak görülüyor. Bu da gelecekte insanların Mars’a inmesi ve gezegeni keşfetmesi için yeni olanaklar yaratılabileceği anlamına geliyor. Yani ilk Mars astronotları, Kızıl Gezegen’de kolaylıkla su kaynağı bulabilir.
Buz akıntılarına benziyor
Araştırmaya göre Arcadia Planitia’da tuhaf, kıvrımlı yer şekilleri mevcut. Bu şekiller, Antarktika’nın buz tabakasındaki buz akıntılarına çok benziyor.
Kanada’daki Western Ontario Üniversitesi’nde doktora öğrencisi ve araştırmanın lideri Shannon Hibard, yeni keşfedilen akarsu benzeri özellikleri tuhaf bulduklarını çünkü bunların düz arazide meydana geldiğini söyledi.
Bu alanın buz zengini olduğuna dair pek çok kanıt var ama dolambaçlı izlerin aksine arazide dalgalanmalar yok. Oldukça düz bir yüzeyde oldukları için biraz tuhaf.
Gizemli ova
Yörünge araçlarından toplanan veriler, Mars’ın kuzey yarım küresinde yer alan ovadaki zeminin hidrojen açısından zengin olduğunu gösteriyor. Su hidrojen ve oksijen moleküllerinden oluştuğu için bu veriler, yüzeyin hemen altında buzun varlığına işaret ediyor.
Bu nedenle Hibbard ve meslektaşları, Arcadia Planitia’daki yüzey özelliklerinin haritasını çıkardı ve buz akışına dair işaretler aradı. Bunun sonucunda vadilerde ve yamaçlarda, buzun yokuş aşağı akabileceği her yerde tipik tepecikler ve oluklar buldu.
En düz bölgelerde
Olukların içinde Dünya’daki vadilerde akan buzulların bıraktığı izlere benzeyen çizgili desenler vardı. Üstelik söz konusu özellikler, Arcadia Planitia’nın en düz bölgelerinde de görüldü.
Bu da buzulların bir zamanlar bu düz alanlardan geçtiğini gösteriyordu.
Buzul akışının yarattığı düşünülen kavisli yer şekilleri, bilim dünyasında heyecan yaratsa da ova, buz tabakasının akışına neden olacak kadar dik değildi.
Buzlar düz ovada nasıl aktı?
Hibbard ve ekibi, bu buz tabakasının nasıl aktığını anlayabilmek için Arcadia Planitia’nın özelliklerini Antarktika’daki buz akıntılarında görülen benzer özelliklerle karşılaştırdı. Ancak akışın kesin nedeni belirlenemedi.
Hibbard, bu gizeme dair düşüncelerini şöyle açıkladı:
Bu düz bölgede akış özellikleri keşfetmek çok heyecan vericiydi. Önceki çalışmalar, çalışma sahamızda gömülü bir buz tabakası olduğunu göstermişti. Bizim bulgularımız da önümüzde daha karmaşık buzul dinamikleri durduğunu gösteriyor.
Hibbard’a göre bir sonraki adım, daha fazla ipucu yakalamak bu kıvrımlı özelliklerin bulunduğu araziyi araştırmak.
Toprağın altı incelenmedi
Arcadia Planitia, yalnızca Mars yörüngesindeki araçlarla incelendi. Bu araçlar toprağın altını inceleme yeteneğine sahip olsa da arazinin daha ayrıntılı araştırılması gerekiyor.
Hibbard, bu bölgenin gelecekteki Mars görevleri için heyecan verici bir yer olacağını söylüyor:
“Sadece bol miktarda su buzu barındırdığı için değil, aynı zamanda bilimsel değer açısından da buraya iniş yapmak iyi olacaktır.”